La nova akuzo de Usono kontra? ?inio estas ?ia "troa produktadkapablo", vortumo kreita de usona trezoreja sekretario Janet Yellen dum sia vizito al ?inio inter la 4-a kaj 9-a de aprilo. Dum sekvaj semajnoj, gvidantoj de kelkaj okcidentaj landoj papagece ripetis tiujn vortojn, kiuj gajnis atenton de amaskomunikiloj dum la sekvaj semajnoj. Sed kio estas troa produktadkapablo?

Fabrikado de elektraj a?toj en fabriko de BYD

La 21-an de aprilo Gina Raimondo, sekretario de la Departemento pri Komerco de Usono, klarigis la usonan vidpunkton: "Ni permesis malvigli?on de manufakturo en tiu ?i lando [Usono] dum ser?ado de malaltkosta laborforto en Azio, de malaltkosta kapitalo en Azio, kaj jen la rezulto."

Kiuj estas "ni"? Usono, la lando kiu dum la tuta 20-a jarcento subtenis liberan merkaton kaj nun stimulas protektismon reage al propra perdo de konkurencivo, propravole instigis siajn firmaojn produkti eksterlande kaj prelegis al aliaj landoj pri la graveco lasi la merkaton mem reguligi sin. Cetere, Usono permesis siajn firmaojn havi negocojn en ?inio, do tio estas enorde kaj ?inio ne kulpas pri tiu decido.

En 1989, la usona trezorejo, tiu sama nun sub la gvido de Yellen, kune kun la Internacia Mona Fonduso (IMF) kaj la Monda Banko, lan?is la Va?ingtonan Interkonsenton, estigante bazon por novliberalismo, ?efa ka?zo de la plej granda socia malegaleco en monda historio.

La Va?ingtona Interkonsento stimulis drastan reduktadon de ?tataj elspezoj, e? en sektoroj kiel edukado, scienca esplorado kaj infrastrukturo, kiuj estas gravaj por ekonomia konkurencivo, malreguligo de merkatoj, privatigo de ?tataj firmaoj kaj financaj politikoj, kiuj stimulis spekuladon anstata? produktado.

La mono ?parita de malinvestoj en reala ekonomio estis destinita al spekulado pri monrezervoj, kurzoj kaj inflacio, kaj finis en la kofroj de miliarduloj. Sed tio ne sufi?as, necesas stimuli la ekonomion, kaj la novliberala metodo fari tion estas transdoni monon al bankoj, por ke ili pruntu tiun monon al firmaoj, kiuj siavice kreos postenojn ktp. La problemo de tiu ideo estas, ke dum recesio neniu pruntas monon, ne pro manko de mono ?e banko, sed pro manko de merkata postulo. Sekve la banko utiligas tiun monon por plia spekulado kaj reala ekonomio plu stagnas.

Estas tre simple klarigi la sukceson de ?inio: ?i estas la nura granda lando, kiu ne ali?is al la Va?ingtona Interkonsento. ?inio ja alprenis politikojn favorajn al libera komerco kaj allogis fremdajn investojn, la? la manlibro de novliberalismo, sed samtempe kreskigis, anstata? redukti siajn investojn en sektoroj kiel edukado, scienco, teknologio kaj infrastrukturo. Cetere, anstata? privatigi siajn firmaojn, ?inio plifortigis samtempe kaj la ?tatajn kaj la ne?tatajn firmaojn kaj stimulis konkurencon inter ili por krei la plej konkurencivan merkaton de la mondo.

Kvankam ?inio malfermis sian merkaton, tamen ?i konservis ?tatan kontrolon de ?losilaj sektoroj. Tio estas politika elekto, kiun ajna lando povas fari. Tiu kontrolo permesis al la ?ina registaro stimuli investojn sur la reala ekonomio, kiu kreas postenojn kaj produktas varojn.

La problemo de Okcidento ne estas ?inio, sed malgranda "klubo de miliarduloj", kiu manipulas liberalajn demokratiojn per sia granda kapablo influi ekonomian politikon (per influo sur ekonomikistoj), registarojn kaj balotadojn (per financado de elektaj kampanjoj), justicon (per dungado de grandaj advokataj oficiejoj) kaj amaskomunikilojn (per kontraktoj pri reklamado kaj/a? rektaj financaj investoj). La intereso de tiu klubo estas direkti la ri?econ produktitan de la laboroj de ?iuj al siaj propraj po?oj.

Sen kapablo investi en infrastrukturo, la landoj ali?intaj al la Va?ingtona Interkonsento ne kapablas aktualigi sian transportan reton. Rezulto de tio estas okulfrapa: dum ?inio bezonis jardekon por konstrui la plej vastan aron da altrapidaj fervojoj en la mondo, aliaj landoj apena? sukcesis konstrui unu a? kelkajn tiajn fervojojn. En ?inio krei?is kompleksa altteknika lo?istiko, kiu ebligas rapidan transportadon de paka?oj tra longaj distancoj kontra? malalta kosto, kaj tio ebligis rapidan disvolvadon de retkomerco en la lando.

Cetere, kiel bone klarigis Raimondo, usonaj fabrikoj migris al Azio en ser?ado de bonpreza laborforto. La monon enspezitan de ?inio el tiu malaltkosta laboro estis elspezita pri edukado kaj scienca esploro, tiel ke ?inio iom post iom evoluis de lando dependa je fremda teknologio al lando, kiu eksportas teknologion. Pro tio, la fokuso de la ?ina industrio ?an?i?is de kvanto al kvalito, kaj la lando kreive aldonas valoron al sia produktado.

La akuzo pri "troa produktado" komenci?is post plendoj de Elon Musk, ?efa ekzekutivo de Tesla, pri la kresko de vendoj de la ?ina firmao BYD, ?efa konkuranto de Tesla. Plejparto de la elektraj a?toj produktitaj en ?inio estis destinita al la enlanda merkato, do kie estas la "troa produktadkapablo"? La vero estas, ke Musk estas viziulo kun talento por krei novajn merkatojn per apliko de pinta teknologio, sed mankas al li administran talenton por igi sian firmaon konkurenciva, sekve la firmaoj de Musk tendencas havi bonan enspezon nur dum ili havas monopolon.

Estas vero, ke ?inio subvencias a?eton de elektraj a?toj, sed tio estas nur por la enlanda merkato, kun la celo redukti aerpoluadon en grandaj ?inaj urboj. En Brazilo, multaj a?etintoj de a?toj de Tesla spertis problemojn kiel malfruo en livero de la a?to, longa atendovico kaj bezono revenigi la a?ton por inspekto post konstato de problemoj. A?etintoj de a?toj de BYD, siavice, estas kontentaj pri la produkto a?etita kaj anka? pri la kvalito de la servoj kaj la rapida livero.

Cetere BYD ?i-jare ekproduktos elektrajn a?tojn en Brazilo, kreante postenojn kaj enspezon por la popolo de la urbo Cama?ari en la sub?tato Bahia, nordorienta Brazilo. Ironie, tiu moderna fabriko de BYD okupas la saman lokon, kie la usona firmao Ford fabrikis a?tojn por du jardekoj. Ford mem elektis fermi siajn fabrikojn en Brazilo, kaj BYD kaptis la ?ancon por dungi brazilajn laboristojn spertajn pri a?tomuntado, kiuj estis maldungitaj de Ford, kaj ekfabriki a?tojn en Brazilo.

La foriro de Ford el brazila merkato montras alian malfortan punkton de novliberala ?tato: ?i tro fidas je la "nevidebla mano de la merkato". Diversfoje la usona registaro plendis pri la "kreskanta influo de ?inio en Latin-Ameriko". Nu, ?inaj firmaoj alportas investojn kaj kreas postenojn en tiuj landoj, do ili estas bonvenaj, krom se estos alternativo pli bona. Usonaj firmaoj estas liberaj investi en Latin-Ameriko kaj konkuri kun la ?inaj tie, sed ili tion ne faras.

Sed tiuj, kiuj kritikas investojn kaj negocojn de ?inio en aliaj landoj, ne sukcesas proponi alternativon. Fakte, la registaroj de okcidentaj landoj klopodas stimuli siajn firmaojn "reveni hejmen", kiel faras Biden proponante migradon de fabriko el eksterlando al Usono, sekve nur ?inio havas politikon, kiu alportas profiton al sudaj landoj. Cetere, se ?inaj firmaoj tiom investas en fabrikado eksterlande, ili evidente bezonas kreskigi produktadon, do kie estas la "troa produktadkapablo"?

La? prognozo, ?ina meza socia tavolo kreskos je 40 milionoj da homoj ?is 2030, kaj rezulte de tio kreskos konsumado en ?inio, kreante postulon kaj por kresko de importoj, kaj por kresko de produktado enlande. Kiu elektos kreski kun ?inio profitos de tio; kiu preferos plendi, da?re plendos senprofite.

Verkis: Rafael Henrique Zerbetto

Facebook: ?ina Fokuso / China Focus - Esperanto

Twitter: El Popola Chinio

WeChat: Skani la du-dimensian kodon por legi EP? en WeChat